Eski Asya-Türk toplulukları kendilerini tanımlarken boylara göre tanımlamaktadır. Yani sahip oldukları isimler bir yer ismi ya da dini kökenli bir isim değildir. Ya askeri, barış yahutta yasa benzeri isimler alırlar. Dini kökenli isimleri en güzel örnek; Latin'ler ve Hay(Ermeniler)'lardır. Diğere yer isimli topluluğa örnek isim ise Harezm'ler ve Germenler. Bu isimlerin köklerini anlayıp bulmak için araştırma yapmak size kalmış.
Şimdi Oğuz sözcüğünün kökeninde ki ok sözcüğünün anlamına bakalım. Bu ok sözcüğü günümüzde de kullandığımız ok sözcüğü ile aynıdır. Kimilerine göre boy anlamına da gelmektedir. Bununla ilgili yazı aşağıdaki linkte vardır. Oradan bakabilirsiniz.
Ok sözcüğü günümüzde ki ok sözcüğü ile aynıdır dedik. Eski Türkler savaş sonrası barış hali var olduğu zaman ya da barış yaptıkları zaman birbirlerine ok verirlerdi. Bu durumu günümüzde ki antlaşmalar (senet, kontrat) gibi düşünmek gerekiyor. Birbirlerine ok veren iki kabile, klan yahut aile barışı simgeleştirmiş oluyorlardı. Bu yüzden Ok sözcüğü iki oklu yada ok'lular anlamına gelen Oğuz sözcüğünü türetmiştir. Burada ki ek olan -uz(us) eki sonuna geldiği sözcüğü çiftleştirmiş, çoğullaştırmış oluyordu. Oğuz sözcüğü çift ok'lu, oklu (barış) topluluk anlamına gelmektedir. Eğer ok sözcüğü boy, kol anlamına geliyorsa, Oğuz Türkleri olan bizler de sahip olduğumuz bu sözcüğü bu anlamıyla günümüzde de kullanıyor olmamız gerekiyordu.
Boy sözcüğü, soyu ifade ederken, kol sözcüğü askeri bir terimi ifade eder. Bunlara verilen en iyi örnek; Ahmet Yesevi'nin sözleri olan, Diline, iline, beline sahip ol!'dur. Burada ki bel, boy ile aynı anlama gelir. Kol ise Bin kol'da ki gibidir. Yani Min kol, Mongol'dur.
Bahsettiğim uz (us) ekini daha iyi anlaşılması için günümüzden başka bir örnek verecek olursak eğer, Boynuz'dur.
Boyun-uz. Yani Boynuz. Çift boyunlu anlamındadır.
Hem Oğuz Kagan mitolojisinde Oğuz kagan'ın, hem de Oğuzların ekonomik aracı olan hayvancılıkta bu durum (çift ok) karşımıza çıkar. Oğuz Kagan başının üzerinde çift boynuzları var gibi tasvir edilir. Eski Türkçe'de de ok hem günümüzde ki ok sözcüğünün aynı anlamını taşırken hem de hayvanlarının boynuzlarını ifade etmek için kullanılır.
Öküz sözcüğü de Oğuz sözcüğü gibi gelişip günümüze gelmiştir. Öküz erkek inek anlamında, çift boynuzlu demektir. Yani iki ok (boynuz'u) vardır.
Son olarak Türkler kullandıkları yayları öküz boynuzlarından yapmışlardır. Ok sözcüğü öküzlerin boynuzu ile olan bağlantısı, kanımca buradan gelmiştir. Yani Oğuz sözcüğü Öküz sözcüğünden gelmemektedir.
Kaynak : acukbitig
Temsili Oğuzlar
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Not: Yalnızca bu blogun üyesi yorum gönderebilir.